Lutowy wykład szkoleniowy

W miesiącu kwietniu 2022 roku dotarła do nas wiadomość o sensacyjnym odkryciu bielskich archeologów w podbielskich Porąbce i Kobiernicach. To ślady życia sprzed 2600 lat!
Temu właśnie wydarzeniu postanowiliśmy poświęcić nasze cykliczne spotkanie szkoleniowe. Tematykę przybliżył nam jeden z głównych bohaterów tego przedsięwzięcia dr Bogusław Chorąży.

Składamy gorące podziękowania za poprowadzenie wykładu, którego przyszło nam słuchać z wypiekami na twarzach.

Jurek Jurczak

Przedmioty z brązu i żelaza sprzed 2600 lat odkryli archeolodzy podczas badań w rejonie podbielskich Kobiernic i Porąbki. Bogusław Chorąży z działu archeologii bielskiego Muzeum Historycznego powiedział PAP, że to mogą być najstarsze przedmioty na tych ziemiach.
„To bardzo ważne odkrycia z naukowego punktu widzenia. Wskazują na funkcjonowanie ważnego szlaku komunikacyjnego, który mógł przebiegać doliną rzeki Soły. Niewykluczone, że łączył on tereny dorzecza Dunaju z obszarami położonymi na północ od Karpat. To bardzo ważne odkrycie, jeśli chodzi o najstarsze dzieje, czyli okres 2600 lat temu” – powiedział w rozmowie z PAP Bogusław Chorąży.

Archeolog z bielskiego muzeum w rozmowie z PAP wskazał, że odkryte zostały cztery skarby oraz sześć znalezisk luźnych. Łącznie to 40 wyrobów z brązu i żelaza datowanych na okres wczesnej epoki żelaza (750–400 p.n.e. – PAP).

„Odkryte skarby prehistoryczne mają niezwykle istotną wartość naukową. Zestaw przedmiotów wchodzących w ich skład ma unikalny charakter. Dotyczy to zwłaszcza grzywien żelaznych datowanych na okres wczesnej epoki żelaza. Na ziemiach polskich, a także na terenie Europy Środkowej, zabytki te występują sporadycznie. Dwa egzemplarze takich grzywien odkryto w łużyckim osiedlu obronnym z Biskupina. Były one produkowane na obszarze górnodunajsko-reńskich ośrodków produkcyjnych, leżących na terenie dzisiejszej Szwajcarii, Lotaryngii, Alzacji i Bawarii” – stwierdziła Bożena Chorąży – współautorka badań nad osadnictwem prehistorycznym na Podbeskidziu.

Grzywny produkowano dość długo – począwszy od okresu wczesnej epoki żelaza, poprzez okres dominacji celtyckiej aż do czasów rzymskich. „Tym, odkrytym w beskidzkiej strefie, towarzyszą żelazne ozdoby obręczowe, także znajdowane pojedynczo poza skarbami, oraz sierpy żelazne. One również datowane są na wczesną epokę żelaza” – dodał archeolog.

Chorąży poinformował, że drugim, równie cennym zespołem zabytków był skarb z Kobiernic. Składał się on z 22 wyrobów: głównie przedmiotów brązowych lub bimetalicznych z brązu i żelaza – zapinek, szpil, bransolet spiralnych i naszyjników. Jeden przedmiot wykonany był z żelaza. „Analiza porównawcza wskazuje jego datowanie na okres wczesnej epoki żelaza, tzw. okres halsztacki, czyli na czasy 600 – 500 r. p.n.e.” – wyjaśnił.

Zdaniem naukowca, odkryte skarby wskazują być może na funkcjonowanie ważnego szlaku komunikacyjnego. „Niektóre zaobserwowane okoliczności towarzyszące złożeniu przedmiotów do ziemi wiązały się z przemyślanym działaniem. Nie jest wykluczone, że mogło ono mieć odniesienie do sfery duchowej i być przejawem religijno-obrzędowych zachowań człowieka prehistorycznego. Odkryte depozyty, a nawet znaleziska pojedynczych przedmiotów mogły stanowić rodzaj darów wotywnych” – dodał.

Skarby w rejonie Kobiernic i Porąbki zostały odkryte w trakcie programu naukowego prowadzonego przez archeologów Bożenę i Bogusława Chorążych z Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej. Uczestniczyła w nim także grupa specjalistów w zakresie detekcji przedmiotów metalowych ze Stowarzyszenia Eksploracyjno-Historycznego Szaniec 1863 z Dąbrowy Górniczej pod kierownictwem Tomasza Pudełki.

Tekst: naukawpolsce.pap.pl
Foto: własność Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej, dzięki uprzejmości dr. Bogusława Chorążego